Telemedycyna w ginekologii – opowiadają lekarz, psycholog i prawnik

Telemedycyna stała się nieodłącznym elementem w obecnym systemie opieki medycznej. Pandemia koronawirusa COVID-19 wymusiła szybkie wejście w życie rozwiązań e-medycyny. Wymusiła też zmiany w komunikacji między lekarzem i pacjentem spowodowane przeniesieniem dużej części usług do przestrzeni wirtualnej.

Jak wynika z badania przeprowadzonego przez Gedeon Richter Polska w ramach programu Recepta na sukces, 77 proc. wizyt zdalnych u ginekologa odbywa się telefonicznie, 19 proc. mailowo, a tylko 15 proc. za pomocą wideorozmowy. Czas szybkich zmian wystawił na próbę zarówno pacjentki, jak i lekarzy, którzy muszą szybko przywyknąć do nowej rzeczywistości.

Wizyta zdalna wyzwaniem komunikacyjnym i technologicznym

Wizyta u ginekologa jest obarczona o wiele większym stresem niż inne wizyty lekarskie. W końcu dotyczy najbardziej intymnych sfer życia kobiety. W obecnym czasie dodatkowym utrudnieniem staje się prowadzenie wizyt zdalnych. Telemedycyna to wyzwanie komunikacyjne, jak i technologiczne.

Nowa formuła kontaktu, nieznane dotąd narzędzia powodują, że stres może narastać. Jak wynika z badań przeprowadzonych na zlecenie Gedeon Richter Polska, najczęstszymi problemami technicznymi podczas telewizyty ginekologicznej były niewyraźny dźwięk, na co wskazuje 34 proc. ankietowanych, niewyraźny obraz i słaba jakość (26 proc.) oraz przerywanie połączenia (26 proc.).

W takiej sytuacji potrzeba cierpliwości, gdyż współpraca na linii lekarz-pacjentka jest podstawą dobrze przeprowadzonego wywiadu, diagnozy i terapii.

„Najczęstszym powodem zgłoszenia na telewizytę u ginekologa było przedłużenie recepty oraz omówienie badań. Te powody dominują i w tej sferze pacjentka czuje się bezpiecznie. Nie dochodzi do badania fizyklanego, nie ma trudności w zadawaniu pytań. Kolejno są konsultacje objawów. Zdecydowanie dominuje komunikacja telefoniczna. To sposób zabezpieczenia swojego otoczenia, kiedy nie pokazujemy twarzy. To jeden z filarów bezpieczeństwa. To co wiąże się z nowym formatem, jest technologia, która nie jest jeszcze doskonała, a to może przekładać się negatywnie na efekt wizyty. Stąd adopcja tej technologii jest jeszcze spowolniona, choć drzemie w niej ogromny potencjał. Bariery technologiczne są ze swojej natury czasowe, dlatego znaczna część samobadania w warunkach domowych będzie przerzucana na barki pacjenta z korzyścią dla niego. To przyszłość medycyny.” – Mówił podczas webinaru zorganizowanego w ramach Recepty na sukces Doktor Sławomir Chomik, lekarz, autor artykułów w prasie medycznej i biznesowej, współzałożyciel wielu start-upów w dziedzinie IT, ekspert Instytutu LB Medical

Komunikacja podstawą w kształceniu przyszłych medyków

Ważnym wyzwaniem, które stoi przed systemem edukacji przyszłych lekarzy, jest nauka sprawnej komunikacji na linii pacjentka-lekarz. Zwłaszcza w dziedzinie ginekologii umiejętności komunikacyjne, empatia oraz indywidualne podejście lekarza są niezwykle potrzebne.

Niestety, jak mówią sami studenci, zajęcia z zakresu umiejętności miękkich na uczelniach medycznych są często niewystarczające, a przecież to ten etap, w którym kształtowany jest system ochrony zdrowia.

Recepta na sukces to program dedykowany przyszłym lekarzom i farmaceutom. W ramach kampanii #porozmawiajmyotwarcie organizowane są webinary dla studentów z zakresu kompetencji miękkich, które są szczególnie ważne na początku drogi zawodowej. Uwzględniają one element telemedycyny, szczególnie ważny w dzisiejszych czasach.

„Wszystkie rzeczy, które nie dotyczą bezpośrednio tematów medycznych, a życia, którym pacjentka dzieli się z lekarzem, są bardzo ważne. Często rozmowa na tematy poboczne staje się pretekstem do nawiązania więzi i relacji. Może się to wydawać bez znaczenia, ale w praktyce jest to niezwykle pomocne. Jak wskazują badania, komfort wizyty u ginekologa jest uzależniony od postawy ginekologa, na co wskazywało 79 proc. pacjentek. Najbardziej uniwersalnymi tematami podczas rozmowy są według respondentek ciekawostki medyczne (45 proc.) oraz aktualne kwestie związane z pogodą, wakacjami czy świętami, na co wskazuje 44 proc. respondentek. Te wyniki potwierdzają to, że warto rozpoczynać rozmowę od tematów pobocznych, które skracają dystans między lekarzem a pacjentką. Warto by edukować w tej kwestii przyszłych lekarzy w czasie studiów.” – Mówiła do obecnych na webinarze Bianca-Beata Kotoro psycholog społeczny, psychoseksuolog, psychoonkolog i terapeuta.

Telemedycyna a regulacje prawne

Telemedycyna jest formą udzielania świadczenia zdrowotnego traktowanego jak każde inne świadczenie, dlatego też nie istnieją oddzielne regulacje prawne w tym obszarze.

Polskie przepisy szeroko dopuszczają udzielanie świadczeń telemedycznych, wprowadzając analogiczne do wizyty stacjonarnej reguły. Jest ono normalnym elementem opieki medycznej, a więc jest obarczone odpowiedzialnością.

Zasady prawa są bardzo liberalne, a więc dają lekarzowi szerokie pole do działania. Nie istnieją ograniczenia dotyczące listy leków, na które można wystawić receptę zdalnie. Tak samo jest z wystawianiem zwolnienia lekarskiego.

„Powstała potrzeba dokonania pewnych kodyfikacji. Jako fundacja zaproponowaliśmy w marcu tego roku dwa poradniki jak bezpiecznie udzielać świadczeń telemedycznych. Stworzyliśmy landing page, w ramach którego można pobrać poradniki. Stworzyliśmy instrukcję dla lekarza jak udzielać świadczeń telemedycznych w dziesięciu krokach. Jednym z elementów jest nie lekceważenie problemów technicznych. Tu trzeba wesprzeć pacjenta. Wielu seniorów wciąż uczy się i będzie się uczyło jak korzystać z technologii. Te poradniki stanowią ważną wskazówkę dla lekarzy i pacjentów, jak bezpiecznie udzielać świadczeń telemedycznych. Mają patronaty Ministerstwa Zdrowia i Naczelnej Rady Lekarskiej. To pierwszy krok do żeby polepszyć udzielanie świadczeń telemedycznych.” – Mówił podczas webinaru mecenas Jan Pachocki, przedstawiciel Fundacji „Telemedyczna Grupa Robocza”.

W przypadku ginekologii NFZ i MZ pozwoliło, aby w ramach koszyka świadczeń gwarantowanych można udzielać porad, w których pomaga telemedycyna. Warunki określają, że powinny być to pacjentki kontynuujące opiekę w konkretnej poradni. Instytucje państwowe wskazują wytyczne i standardy dotyczące takich świadczeń.

Ważne jest, żeby te reguły wdrażać i praktykować. Wiele zależy od podejścia samych lekarzy, dlatego tym bardziej istotnym elementem staje się edukacja w tym kierunku.

Źródło: Gedeon Richter Polska