Acer TravelMate 2304WLMi – minimum mocy, maksimum wyposażenia
Procesory dwurdzeniowe zaprzątają w ostatnim czasie głowy wielu pasjonatów komputerów, ale przeciętny zjadacz chleba wciąż woli komputery tanie, służące do bardziej prozaicznych czynności niż uruchamianie Quake III z szybkością 500 klatek na sekundę. Stąd też recenzja notebooka Acer z serii TravelMate 2300, który kusi dobrym wyposażeniem i niską ceną. Jest to jednocześnie odpowiedź na Wasze prośby, by opisywać niedrogie notebooki, na które może pozwolić sobie przysłowiowy Kowalski.
Seria komputerów przenośnych Acer TravelMate 2300 obejmuje kilka modeli, które zawierają różną kombinację podzespołów. Wykorzystują procesory Intel Celeron M 340 lub 350 (1,5 lub 1,3 GHz), chipset Intel 852GM ze zintegrowaną grafiką, 256-512 MB pamięci RAM, dysk 40-60 GB, napęd combo lub nagrywarkę DVD, ekran 15″ pracujący w trybie XGA (1024×768) lub 15,4″ pracujący w trybie WXGA (1280×800), niektóre modele mają też interfejs WiFi. Sugerowana cena najtańszej konfiguracji, oznaczonej symbolem TravelMate 2304NLC, to 2760 zł brutto, choć w niektórych sklepach internetowych można znaleźć egzemplarze za mniej niż 2500 zł.
Acer dysponuje bardzo rozbudowanymi konfiguracjami testowymi, dlatego otrzymaliśmy model TravelMate 2304WLMi, który ma wszystkie najlepsze cechy komputerów z serii 2300. Wyjątkiem jest procesor, bo jest to Celeron M 350 taktowany zegarem 1,3 GHz, ale za to wykonany w procesie technologicznym 90 nm i wyposażony w 1 MB pamięci cache drugiego poziomu. Poza tym komputer ma duży ekran panoramiczny, 512 MB pamięci DDR333 (CL2.5), dysk o pojemności 60 GB, nagrywarkę DVD±RW, interfejs bezprzewodowy Inprocomm IPN2220 zgodny ze standardami 802.11b i 802.11g, oczywiście też inne ważne interfejsy komunikacyjne (Fast Ethernet, modem, kilka portów USB). W odróżnieniu od notebooka marki FUDITA, ma także jedno gniazdo PCMCIA. W takiej konfiguracji i z systemem Windows XP Home komputer kosztuje 2999 zł netto (3660 zł brutto).
Ponieważ TravelMate 2304WLMi ma duży ekran, a dookoła niego szerokie ramki, ogólnie jest notebookiem dość dużym. Jego wymiary to 364×279 mm, więc jest ok. 4 cm szerszy niż FUDITA. Ze specyfikacji wynika również, że modele z mniejszymi ekranami wcale nie są mniejsze. Natomiast maksymalna grubość (w tylnej części) to prawie 4 cm, a masa wysosi 2,95 kg. Dlatego też TravelMate nie sprawia wrażenia komputera tak lekkiego i zgrabnego jak FUDITA, ale trzeba mu przyznać jedno – jego plastikowa obudowa zdecydowanie mniej trzeszczy 🙂
TravelMate 2304WLMi został wyposażony we wszystkie funkcje typowe dla nowoczesnych notebooków. W przedniej części obudowy znajdują się głośniczki, wejście na mikrofon i dodatkowe źródło dźwięku, a także wyjście słuchawkowe. Na samym środku umieszczono przyciski aktywujące interfejs WiFi i Bluetooth (ten drugi interfejs nie został wbudowany do tego egzemplarza notebooka). Przyciski te są podświetlone, więc działają jednocześnie jako kontrolki informujące o stanie interfejsów. W przedniej części obudowy znalazł się też jeden port USB 2.0.
Na prawej krawędzi obudowy znajdziemy port sieciowy Fast Ethernet, złącze modemu analogowego, dwa porty USB 2.0, a także gniazdo PCMCIA. Widać, że obudowa jest dość uniwersalna i miały się znaleźć tu inne, liczne elementy wyposażenia.
Tylna część obudowy jest w dużej mierze zajęta przez litowo-jonowy akumulator o niezbyt dużej pojemności 32,6 Wh (14,8 V; 2,2 Ah), więc tu znalazło się tylko gniazdo zasilające, wyjście na monitor zewnętrzny, a także (z prawej strony) gniazdo do zamka Kensington. Zresztą i tak nie potrzeba już więcej miejsca na złącza, ponieważ Acer zrezygnował z portu szeregowego, równoległego, PS/2 i innych, mało przydatnych interfejsów.
Po lewej stronie obudowy znalazł się tylko napęd optyczny, w tym przypadku nagrywarka DVD±RW, która jest pozbawiona wady obecnej w wielu innych napędach do notebooków (jest to też po części kwestia całej obudowy). Otóż podczas dwutygodniowych testów ani razu nie zdarzyło się nam przypadkowe wysunięcie tacki napędu, co nagminnie zdarza się w wielu innych notebookach, szczególnie gdy pracuje się z nimi na kolanach. Dla porządku jeszcze dodajmy, że TravelMate z serii 2300 jest pozbawiony stacji dyskietek, co chyba większości użytkowników notebooków nie powinno przeszkadzać.
Teraz rzut okiem na klawiaturę – ma ona kształt charakterystyczny dla notebooków Acera (tzw. FineTouch) i nie jest prostokątna, lecz lekko wygięta. Wszystkie klawisze są na swoim miejscu, sześć klawiszy Insert, Delete, Home, End, Pg Up i Pg Down znalazło się w pionowym rzędzie, w prawej części klawiatury. Klawisze kursorów umieszczono w układzie odwróconej litery T, ale pomiędzy nie wciśnięto jeszcze symbol dolara i euro, co zapewne częściej będzie przeszkadzać niż pomagać.
Poniżej klawiatury znajduje się gładzik (touchpad) z dwoma klawiszami, a także z przyciskiem do przewijania dokumentów w pionie i w poziomie. Jak w wielu notebokach, gładzik jest umieszczony w niewielkim zagłębieniu, co chroni przed przypadkowym jego dotknięciem i przesunięciem kursora myszy. Natomiast powyżej klawiatury znajduje się włączniki, zespół trzech standardowych kontrolek (Num Lock, Caps Lock i kontrolka pracy dysku), a także cztery dodatkowe przyciski do uruchamiania przeglądarki i klienta pocztowego, programu eManager oraz Launch Manager (funkcje tych przycisków można zmienić).
Na koniec tej części jeszcze jedna wada komputera – jak większość notebooków, ma on od spodu wlot powietrza, więc trzymanie go na kolanach grozi przegrzaniem procesora. A wiatrak podczas normalnej pracy, nawet podczas przeglądania Internetu, włącza się dość często. Jedynie gdy notebook stoi i nic nie robi, procesorowi wystarcza chłodzenie pasywne.
Oprogramowanie notebooka
Na funkcjonalność Acera TravelMate 2304WLMi wpływ ma nie tylko jego konstrukcja, ale także oprogramowanie dołączone przez producenta. Użycie przycisku e powyżej klawiatury powoduje, że uruchamia się program Acer eManager, oczywiście możliwe jest także jego uruchomienie z menu startowego.
Program pozwala na zmianę kilku ustawień komputera, szybkie dostosowanie rozdzielczości obrazu do wykorzystywanego projektora (podczas prezentacji), a także zarządzanie poborem mocy. Część funkcji programu będzie mało wykorzystywana, bo służą one na przykład do zmiany jasności ekranu, co znacznie łatwiej można zrobić za pomocą klawiszy funkcyjnych komputera. Jednak eManager (a właściwie podprogram eSettings) pozwala konfigurować także to, do czego dostęp jest jedynie z poziomu BIOS-u, np. można zmienić kolejność urządzeń, z których będzie uruchamiany komputer albo zabezpieczyć hasłem BIOS komputera.
Natomiast niewątpliwie bardzo przydatnym narzędziem jest Acer ePowerManagement – zastępuje on windowsowe funkcje związane z zasilaniem (wybrane narzędzie Opcje zasilania w Panelu sterowania powoduje uruchomienie programu Acera). ePowerManagement pozwala tworzyć profile związane z wydajnością komputera i poborem mocy, dzięki czemu można zoptymalizować czas pracy na bateriach. Może wykorzystać m.in. mechanizmy służące do ograniczania poboru mocy wbudowane w procesory Celeron M, dzięki czemu w każdym profilu, w zależności od potrzeb, można ustawić odpowiednią częstotliwość pracy procesora (niestety, nie wiemy jakie to są wartości, ponieważ narzędzia takie jak CPU-Z pokazują cały czas 1,3 GHz). Dodajmy jeszcze, że użytkownik może bardzo szybko przełączać się między poszczególnymi profilami, klikając na ikonę znajdującą się w obszarze powiadomień.
Acer TravelMate 2304WLMi, zapewne jak inne notebooki tego producenta, ma też oprogramowanie Launch Manager pozwalające na konfigurację funkcji czterech przycisków specjalnych. Napisaliśmy, że służą one do uruchomienia przeglądarki, klienta pocztowego i programu Acer eManager, zaś czwarty służy do uruchomienia samego Launch Managera. Jednak funkcje tych klawiszy można dostosować do własnych upodobań.
Testy syntetyczne
Ponieważ test TravelMate 2304WLMi jest częściowo odpowiedzią na Wasze prośby zgłoszone po teście notebooka FUDITA Smart TM1000 z procesorem Transmety, wszystkie wyniki testów – czy to procesorów, czy komputerów jako całości – będą właśnie porównaniem obu konfiguracji. A wyniki są interesujące, bo tak naprawdę nie wiadomo czego oczekiwać – Celeron ma szybszy zegar, ale mniejszą pamięć cache L1 od Efficeona, nie ma też zintegrowanego kontrolera pamięci. Jednak komputer Acera ma przewagę w postaci pamięci RAM o większej pojemności, więc w testach aplikacyjnych powinien wypaść lepiej.
Ponieważ Acer i FUDITA są konstrukcjami mało wydajnymi, na wykresach zamieszczamy także punkt odniesienia w postaci Semprona 2500+, którego testowaliśmy przed kilkoma miesiącami. Natomiast na kolejnych stronach, przy testach dotyczących dysku, grafiki i przy testach aplikacyjnych jako punkt odniesienia przyjęliśmy notebooka MAXDATA Eco 4500A.
Testy zaczynamy od ScienceMarka 2.0, od oceny wydajności pamięci. Okazuje się, że Celeron M 350 ma bardzo szybki dostęp do pamięci cache L1 i L2, ale dostęp do pamięci operacyjnej nie jest tak szybki jak w przypadku Semprona 2500+ (mimo że test dotyczył jeszcze układu bez zintegrowanego kontrolera pamięci). ScienceMark wykazał także, że w Windows (czyli w rzeczywistym środowisku pracy) Celeron M charakteryzuje się umiarkowanymi opóźnieniami w dostępie do pamięci (w cyklach zegara), choć oczywiście jest to bezpośrednio powiązane z częstotliwością pracy procesora (im jest większa, tym opóźnienia w cyklach są również większe, bo procesor musi czekać więcej cykli na dane).
W bardziej praktycznych zastosowaniach ScienceMark 2 wykazuje ogromną przewagę Celerona M 350 nad procesorem Transmeta – już w tym momencie staje się jasne, że notebooki z Efficeonami w cenie 2500 zł to pomyłka, bo za taką samą cenę można kupić notebooka z Celeronem M, którego moc obliczeniowa jest dwukrotnie większa.
Jednak największe zróżnicowanie wyników widać w dwóch testach ScienceMarka, w których wykorzystano procedury z zestawu BLAS (Basic Linear Algebra Subprograms). Jest to mnożenie macierzy pojedynczej (SGEMM) i podwójnej (DGEMM) precyzji. W przypadku kodu napisanego w języku C (bez optymalizacji SSE) różnica wydajności jest taka jak na wykresach (czyli około 2-3-krotna), nawet rozbieżności między Celeronem a Sempronem są wyjątkowo duże. Natomiast w przypadku kodu optymalizowanego dla SSE i SSE2 różnice są jeszcze większe (nie ma tego na wykresach), procesor Tansmety może być nawet około 5-krotnie wolniejszy od Celerona.
Wydajność w aplikacjach
Wydajność komputera podczas mnożenia macierzy czy symulowania zjawisk fizycznych jest chyba mało interesująca dla „normalnych” użytkowników komputerów, więc przechodzimy teraz do bardziej praktycznych zastosowań wykorzystujących moc procesora. W tym przypadku nie dysponujemy pełnym zestawem wyników, więc porównujemy tylko Celerona i Efficeona. WinRAR, jako program do kompresji danych, jest jednym z najlepszych testów dla procesora – w takich zastosowaniach notebook z Celeronem M 350 będzie o 80 proc. szybszy od notebooka z Efficeonem.
Szybkość kompresji WAV do formatu MP3 zależy od zastosowanego programu, ale LAME wykazuje nawet ponad dwukrotną przewagę Celerona M (czas kompresji pliku testowego skrócił się o 54 proc.).
Dokładnie taką różnicę wydajności wykazuje DivxEncoderBenchmark – operuje on na dużych ilościach danych, więc operacje dyskowe zajmują sporo czasu, lecz po ich odliczeniu przewaga Celerona M wynosi niemal równo 118 procent.
POV-Ray i Panorama Factory to żmudne testy, nie do końca odpowiednie dla tanich notebooków, jednak mogą doskonale posłużyć do porównania wydajności procesorów. W przypadku tego pierwszego czas renderowania sceny testowej w stosunku do notebooka z Efficeonem skraca się niemal o połowę (44,5 proc.), zaś w drugim teście wymagającym ogromnej pojemności RAM-u czas tworzenia panoramy jest krótszy o 57 procent.
Dotychczasowe testy są więc dowodem na to, że Celeron M 350 taktowany zegarem 1,3 GHz jest w stanie dostarczyć około 2-krotnie większą moc obliczeniową niż Efficeon TM8600. Oczywiście procesor to nie jedyny element komputera, który może wpłynąć na wydajność, a z kolei wydajność to nie jedyna pożądana cecha komputera 🙂
Inne elementy zestawu
Pojemność pamięci RAM na poziomie 384 MB (w przypadku notebooka FUDITA Smart TM1000) czy nawet 512 MB (w przypadku Acera TravelMate 2304WLMi) to dla współczesnych aplikacji niezbyt wiele, tym bardziej jeśli komputer nie dysponuje wydajnym procesorem. Taką konfigurację może mocno wspierać (albo spowalniać) dysk twardy, dlatego za pomocą znanego testu sprawdziliśmy dyski trzech ostatnio testowanych notebooków. W notebooku Acera zastosowano niezbyt wydajny dysk IBM (Hitachi) z serii Travelstar 80GN, ale i tak jest on szybszy od Seagate Momentusa zastosowanego w notebooku FUDITA (troszkę dłuższy czas dostępu, szybszy odczyt danych).
Orientacyjnie sprawdziliśmy też wydajność grafiki, na wszystkich trzech komputerach bez problemu działał 3DMark 03 (niestety, mamy tylko wyniki przy rozdzielczości 640×480), a także AquaMark3 (w tym przypadku przy wyższej rozdzielczości). Żaden z komputerów nie reprezentuje sobą wydajności współczesnych kart graficznych, wyniki są o rząd słabsze od rezultatów osiąganych przez mobilne układy ATI. Jednak układ Intel Extreme Graphics 2 zintegrowany z chipsetem 852GM jest wyjątkowo kiepski, choć może to przeszkadzać jedynie w grach, a nie w programach użytkowych czy podczas oglądania filmów.
Na łatwiznę
PCMark04 oraz COSBI to dwa zestawy testów, które pozwalają bardzo łatwo i szybko sprawdzić wydajność komputera. My traktujemy je jako uzupełnienie testu i przedstawiamy tylko niektóre wyniki (łącznie z porównaniem do notebooków Smart TM100 i Eco 4500A). W przypadku PCMarka04 praktycznie nie ma żadnej niespodzianki – na niemal wszystkich wykresach Acer znajduje się pomiędzy notebookami FUDITA i MAXDATA, zaś jedynym wyjątkiem jest słaba grafika.
W przypadku zestawu testów COSBI 0.99d również prezentujemy tylko wybrane wyniki. Na początek wynik ogólny oraz kilka szczegółowych, które właściwie nie przynoszą żadnych niespodzianek.
Jednak pojawiły się pewne wyniki, których nie potrafimy wyjaśnić. Skalowanie obrazu może wykorzystywać jakieś specyficzne funkcje grafiki, które akurat w tym przypadku dają lepszy wynik. Jednak obliczanie liczby Pi i szyfrowanie to testy, które wymagają czystej mocy obliczeniowej procesora. Natomiast z ostatniego wykresu wynika, że Athlon 64 3000+ ma jej mniej niż Efficeon, zaś Celeron M jest pod tym względem nie do pobicia. Oczywiście zapewne wkrada się tu kwestia wykorzystanych algorytmów, bowiem COSBI oblicza liczbę Pi w zupełnie inny sposób niż znany test Super Pi, używa też innych algorytmów do obsługi szyfrowania AES niż ScienceMark 2 (np. jest w stanie wykorzystać sprzętowy moduł szyfrujący procesorów VIA). Jednak takie wyniki skłaniają do podejrzeń co do wiarygodności testu, być może poprawę przyniesie pełna wersja COSBI (na razie dostępna jest tylko beta).
Aplikacje biurowe
Testy konsorcjum BAPCo z pewnością nie są tak łatwe do uruchamiania jak PCMark czy COSBI, bo są bardzo wrażliwe na konfigurację oprogramowania, a w dodatku trwają stosunkowo długo. Za to przejrzyste wyniki pozwalają szybko ocenić przydatność danego komputera do zastosowań biurowych i multimedialnych, stąd popularność tych benchmarków w kręgach „biznesowych”. Na przykład SYSmark 2004 teoretycznie powinien służyć do opisywania wydajności komputerów biorących udział w przetargach (choć rzadko kiedy tak się dzieje).
Wyniki testu SYSmark 2004 w przypadku trzech notebooków bardzo odbiegają od siebie. Zaskoczeniem dla nas jest to, że Acer ma niemal dwukrotnie lepszy wynik ogólny niż FUDITA, choć znając test można to łatwo wyjaśnić. Uruchamia on wiele wymagających aplikacji jednocześnie, więc bardzo duże znaczenie dla ogólnej wydajności ma pojemność RAM (tak jak w codziennych zastosowaniach). FUDITA nie dość, że ma słabszy procesor, to jeszcze bardzo mało pamięci – stąd słabiutki wynik. Jest to jeszcze mocniej uwypuklone w części Internet Content Creation, która oprócz wymagających aplikacji wykorzystuje duże pliki multimedialne.
W przypadku MobileMarka 2002 notebook z Efficeonem również wypada najsłabiej, zaś Acer w tym teście jest zdecydowanie najlepszy. Jego procesor pracuje na zasilaniu bateryjnym z częstotliwością 1,3 GHz, a dla przypomnienia musimy dodać, że Athlon 64 w komputerze MAXDATA Eco 4500A przy zasilaniu z baterii może być taktowany tylko zegarem 900 MHz – stąd jego słabsze osiągi w tym benchmarku. I jeszcze jedna uwaga – ponieważ Acer wykorzystuje oprogramowanie ePowerManagement pozwalające konfigurować różne profile wydajności i zasilania, musielibyśmy podać wiele róznych wyników testu Mobile Mark 2002. By tego uniknąć, wykorzystaliśmy jedynie funkcje zarządzania zasilaniem wbudowane w system Windows.
Czas pracy na zasilaniu bateryjnym przeszedł nasze oczekiwana – TravelMate 2304WLMi ma akumulator o przeciętnej pojemności 32 Wh, ale MobileMark 2002 pracował na nim 2,5 godziny! Oczywiście ten test przeprowadzilismy w takich samych warunkach, jak w przypadku komputerów FUDITA i MAXDATA, czyli przy minimalnej jasności ekranu oraz wyłączonym interfejsie bezprzewodowym (takie warunki są potrzebne po to, by niektóre notebooki w ogóle przeszły jedną całą pętlę testu).
Z ciekawości uruchomiliśmy również test przy maksymalnej jasności ekranu i włączonym interfejsie WiFi – okazało się, że czas pracy na baterii skrócił się do 95 minut, na co głównie wpływa jasność ekranu. Z obliczeń wynika, że TravelMate 2304WLMI może pobierać jedynie 13 W mocy (dokładnie tyle, ile FUDITA z Efficeonem), ale przy rozjaśnionym ekranie pobór mocy wzrasta do 22 W. Oczywiście duże obciążenie procesora, pamięci i dysku spowodowałoby dalsze zwiększenie poboru mocy przez komputer.
Powyższe wyniki potwierdziliśmy za pomocą Battery Eatera Pro – w tym teście jasność ekranu jest ustawiana na maksimum, włączamy także interfejs bezprzewodowy (jeśli znajduje się w komputerze). W związku z tym test pokazuje minimalny (gwarantowany) czas pracy na bateriach, a nie maksymalny. Dlatego wyniki są zazwyczaj więc słabsze niż w MobileMarku 2002, nawet w trybie czytelnika, w którym komputer praktycznie nic nie robi, a jego główne zajęcie to świecenie ekranem. Natomiast w trybie klasycznym notebook pracuje z pełną mocą, dlatego osiągane czasy pracy są zdecydowanie krótsze. W przypadku Acera są szczególnie duże dysproporcje między jednym a drugim trybem pracy, co wskazuje na znaczne wahania poboru mocy przez procesor w zależności od jego obciążenia. Ponieważ TravelMate 2304WLMi ma akumulator o pojemności 32,6 Wh wystarczający niemal dokładnie na godzinę pracy, łatwo policzyć, że moc notebooka przy maksymalnym obciążeniu wynosi właśnie ok. 33 W.
Akumulator po całkowitym rozładowaniu może naładować się do 99 procent pojemności w ciągu 2 godzin, natomiast stosunkowo dużo czasu zajmuje odzyskanie pełnej pojemności – ten ostatni 1 procent ładuje się kilkadziesiąt minut.
Ocena końcowa
Intel Celeron M to obecnie jeden z najtańszych procesorów do notebooków – nie jest to produkt szczególnie wyszukany, nie jest tak energooszczędny jak Transmeta Efficeon czy układy Ultra Low Voltage. Jednak dysponuje przyzwoitą mocą obliczeniową – w testach syntetycznych jest ona proporcjonalna do wydajności Semprona, oczywiście jeśli uwzględnimy częstotliwość zegara procesora. Z kolei porównując komputer Acera do notebooka FUDITA, bez problemu można dostrzec dwukrotną różnicę wydajności. Tymczasem ceny komputerów z Celeronami M zaczynają się od tego samego poziomu co ceny komputerów FUDITA. Teraz pozostaje jeszcze poczekać na takie tanie konfiguracje z procesorami AMD…
Jak na swoją cenę, Acer TravelMate 2304WLMi jest komputerem funkcjonalnym i wcale nie powolnym, plusem jest też możliwość zakupu kilku różnych konfiguracji – od tanich egzemplarzy bez systemu operacyjnego po komputery z szerokim ekranem, przydatnym podczas oglądania filmów. Zwróciliśmy uwagę na duży zakres jasności ekranu, co pozwala bardzo wydłużyć czas pracy na bateriach. Dodatkową wartością jest dołączone oprogramowanie, które pozwala w łatwy sposów optymalizować czas pracy na bateriach poprzez zmianę różnych parametrów komputera lub wyłączenie niepotrzebnych urządzeń. Natomiast do pewnych drobnych wad komputera zaliczyliśmy jego duże rozmiary, dwa dodatkowe klawisze z symbolem dolara i euro (niestety, bardziej przeszkadzają niż pomagają), czy też słaby układ graficzny (jednak wystarczający do codziennych zastosowań).
| Zalety | Wady |
|
|
Do testów dostarczył:
Acer Polska
www.acer.com
Sugerowana cena brutto (z podatkiem VAT): 3660 zł.
